Er wordt wel eens beweerd dat de 400 meter en 400 meter hordenloop fysiek en mentaal de zwaarste onderdelen vormen  binnen de atletiek. En als je je er eens wat verder in verdiept valt ook wel te verklaren waarom dit zo voelt. Zeker als we er eens een eenvoudig stukje inspanningsfysiologie bij pakken wordt een en ander wel helder.
Als je naar het fysieke prestatievermogen kijkt, wordt dit bepaald door drie belangrijke factoren, te weten;   

1. A) De energievoorziening, via het drie traps-raket principe.

a1: kreatine-fosfaat; dit is een snel proces en 8 tot 10 sec. werkzaam.                             

a2: glycolyse; anaerobe melkzuurvorming, vanaf 10 sec. tot 4 min.

a3: oxidatieve fosforylering, aerobe (aanzienlijk mindere) melkzuurvorming, vanaf 4 min. tot uren.

1. B) Neuro-musculaire factoren - impulsoverdracht zenuw-spieren
2. C) Psychologische factoren - mentale veerkracht          

400 meter en 400 m horden is pure anaerobe arbeid

In verband met het interview met Femke Bol en haar discipline, de 400 m hordenloop, concentreren we ons even op het eerste punt, de energie voorziening (kreatine-fosfaat en de glycolyse), welke een zeer belangrijke rol speelt bij de 400 meter en 400 meter hordenloop. Voor het bewegen in welke vorm dan ook, is de spiercel in het menselijk lichaam er in gespecialiseerd om chemisch gebonden  energie om te zetten in mechanische arbeid. Deze chemische gebonden energie is in alle spieren aanwezig in de vorm van het zogenaamde adenosine-tri-fosfaat, afgekort ook wel ATP genoemd. Deze energierijke stof heeft het vermogen om zichzelf via een chemische reactie, nadat de spieren een deel van deze brandstof hebben verbruikt om samen te trekken, zich steeds weer opnieuw op te laden. Dit is een ingewikkeld chemisch kringloopproces en is te beschouwen als een soort batterij die zich steeds weer snel kan opladen. Men noemt dit in trainersjargon resynthese.                                 

Even kort door de bocht

Even kort door de bocht, om dit stukje niet al te ingewikkeld te maken. Er zijn drie manieren waarop de spieren in hun energie kunnen worden voorzien (de oxidatieve fosforylering – van belang voor langere afstanden laten we hier even buiten beschouwing). Middels de in spieren opgeslagen brandstof glycogeen en glucose, omgezet tot ATP, gebruikt de spier deze brandstof om samen te kunnen trekken (contractie), waardoor het lichaam in beweging kan worden gezet.
Dit proces lijkt een beetje op een drietrapsraket. Bij de start van alle sprintnummers, zoals ook de 400 m horden, wordt de eerste trap ingezet door een zeer energierijk stofje, dat zich kant en klaar in de spieren bevindt, kreatine-fosfaat genaamd. Echter, deze ‘snelle brandstof’ is maar net genoeg voor 8 tot 10 seconden topsnelheid! Kenmerkend is dat bij dit proces voor verbranding geen zuurstof nodig is!
Daarna, als de te lopen afstand langer en zeer explosief is, wordt de tweede trap van energielevering ingezet. Na ongeveer 10 seconden neemt de verbranding van de energierijke stof adenosine-tri-fosfaat, die is opgebouwd is uit glycogeen en glucose uit de spier, de taak over. In vakjargon wordt dit de glycolyse genoemd.
Omdat de zuurstofaanvoer via de longen en bloedsomloop in de hoge intensiteit onvoldoende is direct na de start, ontstaat er de eerste 40 seconden van (in ons geval de 400 meter hordenrace) een onvolledige verbranding van de energierijke brandstof ATP. Met als gevolg dat het spiermilieu en de zenuwprikkel-overdracht-plaatsen (synapsen) naar de spieren worden ‘vergiftigd’ door hoge concentraties vrijkomend melkzuur.

Het slagveld na de finish