De 400m bij de Olympische Spelen van Parijs (deel 3), de estafettes
door Jan Lips
In deze aflevering bespreek ik de 4x400 meter estafettes, mannen, vrouwen en gemengd. We beginnen met de mannen.
De 4x400 meter voor de mannen wordt volgens traditie gedomineerd door de Verenigde Staten. Sinds de eerste 4x400 op de Olympische Spelen van Stockholm in 1912, heeft de VS maar liefst 19 keer goud voor zich opgeëist, en drie keer zilver. De Verenigde Staten zijn ook de houders van het olympisch record, in 2008 in Beijing gevestigd.
De zestien beste tijden van de wereld plaatsen zich voor de Spelen, helaas zonder Nederland dat op de Spelen van 2020 verrassend op een zilveren medaille beslag legde.
De pas 16-jarige Quincy Williams liep als eerste loper in de series van ronde 1 voor de VS, en dat pakte niet goed uit. Quincy had een beste prestatie van 44.20, maar de druk op zijn schouders leek te veel en hij kwam niet verder dan een zevende tijd met 47.27. De Amerikanen moesten ongeveer 40 meter goed maken met hun laatste drie lopers, wat hen ternauwernood lukte met een derde plaats. Williams werd in de finale dan ook terecht vervangen door 400m hordeloper Rai Benjamin.
De volgende teams plaatsten zich voor de finale: Botswana, Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Japan en Zambia uit de eerste serie, Frankrijk, België, Italië en Zuid-Afrika (na een protest) uit de tweede serie.
Botswana heeft de laatste jaren een zeer goed team op de benen kunnen brengen met Bayapo Ndori (44.10), Bbusang Kebinatshipi (44.22), Anthony Pesela (44.29) en 100/200 meter loper Letsile Tebogo (44.29). De Amerikanen komen met een ervaren team: Christopher Bailey (44.31), Vernon Norwood (44.10), Bryce Deadmon (44.23) en Rai Benjamin (44.42). De tijden tussen haakjes zijn de beste seizoenprestaties. Op papier zijn de twee teams min of meer gelijkwaardig.
Iedereen is goed weg bij de start. Ndori en Bailey zijn aan elkaar gewaagd op de eerste 400m, met een klein voordeel voor Ndori bij de eerste wissel. Alex Haydock-Wilson van Groot-Brittannië is dichtbij op de derde plaats. De tweede loper voor de Britten is Matthew Hudson-Smith, de winnaar van de zilveren medaille op de individuele 400 meter. Hij weet de achterstand van een meter of vijf, die zijn team heeft na 500 meter, volledig goed te maken en als eerste te wisselen, ongeveer gelijk met de VS en op de voet gevolgd door Botswana. Deadmon is in staat de boel recht te zetten voor de Amerikanen en wisselt als eerste vlak vóór Botswana wiens derde loper Pesela de achterstand op de VS bijna geheel tenietdeed. De Britten blijven derde maar lijken te ver achter om voor de eerste plaats te kunnen strijden. De laatste lopers Benjamin en Tebogo gaan nek-aan-nek, gescheiden door slechts één meter voor het grootste deel van de race. Op de laatste 50 meter komt Tebogo dichter en dichterbij, maar Benjamin weet hem af te houden voor de winst in 2:54.43, een nieuw olympisch record. Records te over, en de splits zien er als volgt uit:
Zambia achtste, Frankrijk negende. AR = Area Record. NR = Nationaal Record.
Een fantastische race met een geweldige split van 43.03 voor de winnaar van het goud op de 200 meter, Letsile Tebogo. Wat kunnen we van hem verwachten als 400 meterloper?
De vrouwen
Nederland is wel van de partij bij de vrouwen, en Eveline Saalberg, Lieke Klaver, Myrte van der Schoot en Lisanne de Witte weten zich via een tweede plaats achter Jamaica voor de finale te plaatsen. De andere ploegen die zich plaatsen zijn de favoriete Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Ierland en Canada.
In de finale komt Nederland met zijn sterkste opstelling: Lieke Klaver, Cathelijn Peeters, Lisanne de Witte en Femke Bol.
De VS starten voortvarend en zij geven hun voorsprong nooit meer uit handen. Shamier Little, Sydney McLaughlin-Levrone, Gabrielle Thomas en Alexis Holmes zijn een klasse apart en vestigen een nieuw area record. McLaughlin loopt een fantastische split van 47.71.
Lieke Klaver gaat goed van start en zij overhandigt het stokje als tweede aan Peeters die het wat moeilijker heeft, maar toch nog als derde het stokje overgeeft aan De Witte, net achter Ierland. De Ierse dames hebben de tweede plaats stevig in handen voor het grootste deel van de derde ronde, maar tegen het einde komen de Britse loopsters sterk opzetten en de positie aan het begin van de laatste 400 meter is: 1. Verenigde Staten, 2. Groot-Brittannië, 3. Ierland en 4. Nederland. De verschillen tussen de nummers twee tot vier zijn klein, en dat geeft vertrouwen voor Nederland met als slotloopster Femke Bol. Femke blijft geduldig en laat de twee andere dames een wat grotere voorsprong nemen, maar Femke is nooit in paniek. Op 80 meter van de finish ligt Femke nog vierde, maar langzamerhand komt ze dichterbij en passeert met nog 50 meter te gaan eerst de Ierse en vervolgens de Britse met ongeveer 20 meter te gaan. Goud voor de Verenigde Staten, zilver voor Nederland en brons voor Groot-Brittannië. De eerste vijf ploegen lopen nationale records, het record van de Verenigde Staten is ook een Noord-Amerikaans record.
De loopsters voor Groot-Brittannië waren Victoria Ohuruogu, Laviai Nielsen, Nicole Yeargin en Amber Anning. Splits:
De gemengde 4x400 meter estafette
De meesten van ons herinneren zich nog de gemengde estafette van het WK 2023 in Budapest. Femke Bol kwam ten val pal voor de finishlijn in haar wanhopige poging de Verenigde Staten te verslaan en het wereldrecord te verbreken. Zijn we klaar voor een wraakneming of zijn de Amerikanen toch te sterk?
De meeste teams, behalve de USA, sparen hun sterkste lopers/sters voor de finale, zo ook Nederland. Femke Bol krijgt rust, net als Alexander Doom voor de Belgen en Amber Anning voor de Britten.
De teams in de finale zijn, gerangschikt naar kwalificatietijd: Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, België, Nederland, Jamaica, Polen en Italië. De USA liet er in de series geen gras over groeien en zij verbeterden hun eigen wereldrecord, gevestigd bij de WK in Budapest afgelopen jaar, met meer dan een seconde. Natuurlijk ook een olympisch record. Ook nationale records voor Frankrijk, Groot-Brittannië, België, Jamaica en Zwitserland.
Voor de finale bestaat het Nederlandse team uit Eugene Omalla die de geblesseerde Liemarvin Bonevacia vervangt, Lieke Klaver, Isaya Klein-Ikkink en Femke Bol. De Verenigde Staten verschijnen aan de start met Vernon Norwood, Shamier Little, Bryce Deadmon en Kaylyn Brown. Voor België treden Alexander Doom, Helena Ponette, Jonathan Sacoor en Naomi van den Broeck aan. Groot-Brittannië heeft Samuel Reardon, Laviai Nielsen, Alex Haydock-Wilson en Amber Anning in de strijd.
De startlopers vertrekken en onmiddellijk neemt Vernon Norwood de leiding, gevolgd door Alexander Doom die hem na 300 meter inhaalt. Norwood blijft dichtbij en bij de eerste wissel is de volgorde: 1. België, 2. Verenigde Staten, 3. Groot-Brittannië 4. Italië, 5. Frankrijk en 6. Nederland. Omalla weet de schade beperkt te houden tot 0.8 seconden van de favoriete Amerikanen. Lieke Klaver is de tweede loopster en weet zich op te werken tot de tweede plaats, en zij komt na 250 meter bijna op gelijke hoogte met Shamier Little. Haar snelle start moet Lieke echter wel wat bekopen, op de laatste 50 meter zakt ze terug naar de derde plaats, kort achter de Belgen. 1. Verenigde Staten, 2. België, 3. Nederland, 4. Groot-Brittannië. Het ziet er naar uit dat dit de vier teams zijn die voor het eremetaal gaan strijden. Alhoewel Lieke de snelste 400m split loopt, is ze meer dan 0.6 seconden achter bij Little na 800 meter. Nu is Klein-Ikkink aan de beurt voor Nederland. Haydock-Wilson komt opzetten en passeert Klein-Ikkink. Hij laat het gat echter niet te groot worden en houdt Nederland in de race. Sacoor loopt voor de Belgen een fantastische derde ronde en zij wisselen zelfs iets vóór de VS, maar krijgen op de lijn dezelfde tijd toegewezen. 1. België, 2. Verenigde Staten, 3. Groot-Brittannië, 4. Nederland. De verschillen zijn: 0, 0.64 en 0.92 seconden.
Femke Bol laat zich niet van de wijs brengen door agressief lopende tegenstandsters, bij het uitkomen van de eerste bocht heeft zij ongeveer 10 meter achterstand op Kaylyn Brown, en ongeveer 4 meter op het op de derde plaats lopende team van Groot-Brittannië. Zij gaat niet te vroeg in de aanval zoals afgelopen jaar in Budapest. Op ongeveer 150 meter van de finishlijn heeft ze de in derde positie lopende Belgische Van den Broeck, die helaas de zwakke schakel is in het Belgische team, gepasseerd. Met nog 100 meter te gaan is ze anderhalve meter verwijderd van de Britten en zes meter van de op kop lopende Verenigde Staten. Op 65 meter van de lijn moet de Britse Anning eraan geloven, op 15 meter van de lijn ligt ze naast Brown, en met acht passen te gaan neemt Femke de leiding om hem niet meer af te staan. 1. Nederland, 2. Verenigde Staten, 3. Groot-Brittannië, en 4. België.
De eerste RANG-kolom geeft de rangorde van de splittijden, de tweede geeft de volgorde in de race.
Een fantastische race van Nederland, en met name van Femke Bol.
Nederland loopt een Europees record, en is slechts twee honderdste verwijderd van het olympisch en wereldrecord dat de Amerikanen in de eerste ronde neerzetten.
Hoe geweldig de Nederlandse ploeg ook presteerde, had het nog beter gekund? Hadden het olympisch en wereldrecord in Nederlandse handen kunnen vallen? Het antwoord moet ‘ja’ luiden. Als Lieke Klaver er niet als een sneltrein vandoor was gegaan (en niet de eerste keer), maar een beetje behoudender, was ze sterker geweest op de laatste 80 meter, wat op zijn minst 3/100 van een seconde winst opgeleverd zou hebben.
Maar toch – en terecht, blijdschap en zelfs euforie, goud voor Nederland en olympisch kampioen!