Dafne was groots!
Enkele aantekeningen bij het afscheid van een atletiek-icoon
door Kees Sluys, foto's van Bert Vreeswijk
Je kon er eigenlijk op wachten. In de Volkskrant van 28 september werd gereageerd op het artikel dat een dag eerder, paginagroot, was verschenen naar aanleiding van het afscheid van Dafne Schippers. Schrijver ervan was chef sport Mark van Driel, tot een jaar of wat geleden nog de redacteur die onder meer atletiek in zijn portefeuille had. En die niet altijd onverdeeld positief over Schippers oordeelde.
Nu, in het afscheidsstuk, klonk (even geen nuances) één en al lof. Slotzinnen: ‘Maar wat ze nalaat liegt er niet om: in haar beste races liet Schippers het onmogelijke vanzelfsprekend lijken. Die gave is zelfs onder kampioenen zeldzaam.’ Kop boven het artikel luidde: ‘De witte vrouw die de zwarte supersprinters uitdaagde.’
Zeer adequaat zou je zeggen, maar briefschrijver Alfons Lammers uit Otterlo had zo zijn bedenkingen: ‘(...) mij doet het te veel denken aan Tinus Osendarp die bij de Spelen in Berlijn door Duitse kranten werd uitgeroepen tot “der schnellste Weisse der Welt”.’
Tot uw dienst, maar ik vond het een uitstekende kop (al zou ik ‘blank’ hebben geschreven), want het was gewoon de waarheid.
‘Een blonde vrouw uit de Utrechtse wijk Oog in Al kon zich meten met de Amerikaanse en Jamaicaanse supersterren van de sprint,’ aldus Van Driel. Dat was bijzonder, dat was al heel lang niet gebeurd, dat was spannend en dat gaf nieuw leven in de brouwerij van de al decennialange donkere overheersing op de sprint. Schippers’ majestueuze inbreng gaf een extra dimensie aan de mooiste sport ter wereld. Maar ja, wie in deze gevoelige tijden met ‘wit contra zwart’ aankomt begeeft zich kennelijk op glad ijs, zo men al niet vindt dat hier sprake is van (onbewust) racisme of zoiets. Het zij zo.
De andere dagbladen pakten ook flink uit met lovende stukken. Vanzelfsprekend genereerde het nieuws eveneens de nodige aandacht in de buitenlandse media en bij organisaties als World Athletics en European Athletics. Zo lieten atletes als sprintster Shelly-Ann Fraser-Pryce en zevenkampster Katharina Johnson-Thompson zich in hun waardering niet onbetuigd.
En dan hadden we ook nog Humberto Tan, die woensdagavond in zijn show op RTL 4 ruim baan gaf aan Dafne, haar ouders, en oud-atleten onder wie Gregory Sedoc – die al sinds lang een speciale band met haar onderhoudt.
Enkele foto's van de meerkampperiode van Dafne in Götzis. Rechts met haar altijd aanwezige ouders.
Frustraties
In de commentaren en beschouwingen ging het begrijpelijkerwijs alleen maar (even geen nuances) over Schippers’ verdiensten, over haar opkomst, de grandioze successen en de spijtige neergang na veel blessureleed. Toch zou het mooi zijn wanneer in latere publicaties (of in eventuele radio- en tv-portretten; voelt de NOS zich hier niet geroepen?) een wat completer beeld wordt geschetst. Want dat Dafne soms moeite had met verlies en kritiek valt moeilijk te ontkennen. En dan hebben we het niet over de iconische spike-wegwerpscène van Rio de Janeiro na afloop van de nipt verloren olympische 200 meter tegen Elaine Thompson. Dat was een uiting van begrijpelijke frustratie. En waarom zou je je altijd moeten inhouden?
Toch deden zich soms echt pijnlijke momenten voor. Zo was Dafne bij de Olympische Spelen van Tokio 2021 al lang niet meer de supersprintster van weleer, maar nog steeds onmisbaar voor de Nederlandse estafetteploeg. Het ging gruwelijk mis tussen haar en startloopster Nadine Visser. Waarna de scène met derde loopster Van Hunenstijn die überhaupt niet in actie had kunnen komen. Eerder schreef ik daarover: ‘Het levert pijnlijke, onaangename beelden op. Van Hunenstijn die richting Schippers wandelt. Die, kennelijk om haar ploeggenote te troosten, een hand op haar schouder legt. Een beweging die door Van Hunenstijn boos wordt afgeweerd. Waarop Schippers haar collega weer verontwaardigd wegduwt.’ *
Anecdote
Iets over Schippers’ karakter onthulde atletiekliefhebber/fotograaf Erik van Leeuwen, die de atlete al meemaakte in 2011 bij het EJK in Tallinn, waar Dafne de zevenkamp won.
‘Ze was in duel met een Duitse (Gambetta) om de titel. Ze had het verspringen eigenlijk verprutst, maar doordat er iets misgegaan was bij het meten of de computer kreeg ze onverwacht een extra poging. En daar sprong ze ineens 6.47 en pakte ze weer de leiding. Een mazzeltje dat ze met beide handen aangreep. Maar best lullig voor die Duitse. In de middagpauze zat ik bij haar en haar ouders bij een eettentje naast de baan toen de Duitse haar daar heel sportief kwam feliciteren met de verre sprong. Toen ze wegliep zei haar moeder: “Dat zou Dafne nou nooit doen”.’
Echte biografie
Op het hoogtepunt van haar roem, in 2016, verschenen maar liefst drie boeken met Dafne op de cover: Sprintkoninginnen – Van Fanny tot Dafne van Kees Kooman, Gerard Marlets Dafne – van Hellas naar Olympia en De ontdekking van Dafne en andere verhalen uit de Nederlandse atletiekgeschiedenis, geschreven door ondergetekende.
Daarin toon ik me soms misschien iets te dweperig. Ter verontschuldiging: het was wel allemaal geweldig wat Dafne ons voorschotelde. De eerste jaren op de zevenkamp (wij van baan-atletiek.nl waren in Götzis steevast van de partij), vervolgens de succesvolle combinatie zevenkamp/sprint (anno 2014 was zij één van de beste zevenkampsters ter wereld en de beste sprintster van Europa!). Waarna in 2015 dan de beslissing viel ten gunste van de sprint en de werkelijk grote internationale doorbraak gestalte kreeg. Wat een jaren!
We zijn nu zeven jaar verder. Het wordt tijd voor een echte, complete, diepgravende biografie van het fenomeen Dafne Schippers.
* Ik noteerde deze zinnen in een beknopt overzicht van Dafnes carrière: ‘Hoe verder met Dafne’. Te lezen op deze site onder ‘Artikelen’.